Pan Piotr Wyderski napisał:

>> co sprawia, że wieje wiatr
>
> No, właściwie co? :-)
> Bo oczywista odpowiedź, że różnice ciśnień wywołane
> pochłoniętym promieniowaniem słonecznym się nie liczy...

Właśnie to się liczy. Liczy się wytłumaczenie, że i wiatry,
i woda w rzekach są słońcem pędzone. Rzecz dzisiaj znana
i oczywista, ale bardzo tajemnicza w takim na przykład
neolicie. Chodzi o to, by dzieciak nie tkwił w jaskini,
a "włączył się w krąg współczesnej nauki".

W zupełności wystarczy pokazanie tego na łatwych przykładach
wiatrów stałych, jak bryza czy monsun, powstających w dobrze
opisanych warunkach. Równania gazowe też są przy tym zbędne,
dość pokazać jak zmienia sie powietrze przy ogrzaniu.

>> Jak to się dzieje, że samochód jedzie, a muzyka gra.
>
> A jak to się *dokładnie* dzieje, że transformator działa?
> Bo od dawna staram się to pojąć, ale bezskutecznie. Starając
> się dotrzeć do odpowiedzi dowiedziałem się wielu rzeczy,
> z cudami dziejącymi się w polu bliskim i falami zanikającymi
> włącznie, ale wiele to nie wniosło. Niestety szkolne opowieści
> mówią tylko to, co się stanie na wtórnym, jeśli odpowiednio
> zasilić pierwotne, ale mechanizmu nikt uczciwie nie tłumaczy.

"*Uczciwie* nikt nie tłumaczy" -- bo uczciwie jest przedstawiać
kilkuletnim dzieciom sprawy w należnym uproszczeniu.

>> Ale oczywiście można inaczej -- nauczyć, że wszystko dzieje
>> się za sprawą wciśnięcia guziczka albo płożenia karty płtniczej
>> w odpowiednią szparę.
>
> Samo w sobie to nie jest złe, ot po prostu zwalniasz zasoby
> intelektualne i pamięciowe, które zostałyby pochłonięte przez
> opanowanie tego tematu. Pytanie tylko, co się z nimi stanie.
> Jeśli zostaną przeznaczone na opanowanie przydatniejszej
> (w rozumieniu osobniczym) rzeczy, to nawet lepiej. Problem
> jest wtedy, gdy nie zostaną na nic przeznaczone.

To jest mit, to z tymi zasobami. Wiara w to, że przyswojenie sobie
wiedzy potrzebnej do rozwiązania układu równań tak zaabsorbuje
zasoby, że nie starczy ich do nauczenia się komponowania krótkich
i zrozumiałych tekstów, ta wiara jest takim samym zabobonem, jak
pogląd, że częste mycie pozbawia organizm sił witalnych. A bardzo
jest ten przesąd rozpowszechniony, również wśród ciał pedagogicznych
na decydenckich stanowiskach. Szuka się więc wybitnych humanistów
wśród kilkulatków. A jak się znajdzie, to się w nich podsyca myśl,
że tylko w jednym kierunku mają zdolności.

"Opanowanie rzeczy w rozumineiu osobniczym", to tylko część tego,
co ma zapewnić szkoła. Wcale nie najważniejsza część. Stokroć
wżniejsze jest to, co musi być podstawą do tego rozwoju osobniczego.
Szkoła podstawowa ma przede wszystkim przekazać kulturę, w której
żyjemy. Kulturę najszerszym rozumieniu, obejmującą stan wiedzy o tych
wszystkich elektronach, sonetach, rzekach, wiatrach, rybosomach,
gwiazdach, planetach itp.

--
Jarek