-
Path: news-archive.icm.edu.pl!news.icm.edu.pl!newsfeed.pionier.net.pl!3.eu.feeder.erj
e.net!2.eu.feeder.erje.net!feeder.erje.net!ecngs!feeder2.ecngs.de!78.46.58.241.
MISMATCH!weretis.net!feeder7.news.weretis.net!usenet.goja.nl.eu.org!aioe.org!pe
er03.ams4!peer.am4.highwinds-media.com!news.highwinds-media.com!newsfeed.neostr
ada.pl!unt-exc-01.news.neostrada.pl!unt-spo-a-02.news.neostrada.pl!news.neostra
da.pl.POSTED!not-for-mail
Subject: Re: Gwara kolejowa, słownik z 1919
Newsgroups: pl.sci.inzynieria
References: <5f30077f$0$537$65785112@news.neostrada.pl> <rgp4qh$su1$1@gioia.aioe.org>
<5f301da8$0$501$65785112@news.neostrada.pl> <rgpd4h$d8d$1@gioia.aioe.org>
<5f304583$0$538$65785112@news.neostrada.pl>
<s...@f...lasek.waw.pl>
<5f305c3a$0$517$65785112@news.neostrada.pl>
<s...@f...lasek.waw.pl>
From: WM <c...@p...onet.pl>
Date: Mon, 10 Aug 2020 00:18:56 +0200
User-Agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; WOW64; rv:68.0) Gecko/20100101
Thunderbird/68.11.0
MIME-Version: 1.0
In-Reply-To: <s...@f...lasek.waw.pl>
Content-Type: text/plain; charset=iso-8859-2; format=flowed
Content-Language: pl
Content-Transfer-Encoding: 8bit
Lines: 52
Message-ID: <5f307650$0$546$65785112@news.neostrada.pl>
Organization: Telekomunikacja Polska
NNTP-Posting-Host: 83.28.245.22
X-Trace: 1597011536 unt-rea-a-02.news.neostrada.pl 546 83.28.245.22:42940
X-Complaints-To: a...@n...neostrada.pl
X-Received-Bytes: 3765
X-Received-Body-CRC: 2102064046
Xref: news-archive.icm.edu.pl pl.sci.inzynieria:44581
[ ukryj nagłówki ]W dniu 2020-08-09 o 23:46, Jarosław Sokołowski pisze:
>> Wyraźnie autor pisze w przedmowie jaki ma cel.
>> Wkleję to tutaj w oryginalnym ówczesnym brzmieniu.
>>
>> "Pomimo wprowadzenia w Galicji języka polskiego w r. 1867
>> jako urzędowego, byly rząd austrjacki zatrzymal język niemiecki
>> w kilku urzędach jak: na kolei, poczcie. urzędach górniczych
>> i t. d. Temu zarządzeniu podlegaly nie tylko urzędy ale i slużba,
>> która byla zmuszona takze egzaminy skladac w tym języku.
>> Jak w praktyce przekręcano wyrazenia niemieckie, przykładem
>> tego jest obecny zbiór wyrażen uzywanych w kolejnictwie,
>> gdzie wytworzyla się specjalna "gwara kolejowa", często inzy-
>> nierom kolejowym niezrozumiala.
>> Jeżeli przez używanie tej gwary zanieczyszczało się
>> język polski, czego nie powinno się bylo scierpiec nawet za bylych
>> czasach austrjackich, to obecnie, wobec powstania Panstwa
>> Polskiego koniecznem jest wyrugowanie tej gwary a zastqpie-
>> nie jej slownictwem technicznem polskiem. "
>
> Czytałem tę przedmowę. I to, jak w szkołach mówią, "ze zrozumieniem".
> To *nie* jest słownik niemiecko-polski, który z pewnościa byłby
> potrzebny, gdyby kadra kolejarzy posługiwała się wcześniej językiem
> miemieckim. Gdyby nawet z samego Wiednia przyszedł befehl, że trzeba
> po niemiecku, gdyby sam cesarz w swojej dobrotliwości poprosił o to
> każdego galicyjskiego kolejarza z osobna -- to nic z tego. To nie
> Kongresówka, gdzie za pisani einaczej niż bukwami mogli posłać na
> Sybir. Kolejarz mógł powiedzieć, że idzie rychtować dopeldratcug
> do abcwajgszteli -- ale to wcale nie było po niemiecku. Takim samym
> językiem mówił łódzki hydraulik u Tuwima.
>
> Dodam jeszcze, że w pełni rozumiem patriotyczne uniesienie inż.
> Stadtmüllera. W 1919 roku, po uzyskaniu niepodległości, mogło się
> wydawać, że szybko wprowadzimy czyściutką polszczyznę do języka
> kolejarzy (i młynarzy miejskich). Wystarczy słownik wydać.
>
Autor dobrze znał niemiecki, bo był sam uznanym autorem słownika
niemieckiego.
Potrafił rozpoznać przekręcone słowa niemieckie, o czym też wspomina.
Na koniec ubolewa, że nie może opublikować wielu słów, które ma w bazie,
bo brak mu odpowiedników polskich i czeka na wyniki pracy grona
profesorów szukających odpowiednich swojskich nazw.
Chyba nie doczekał, albo wygasł mu patriotyczny zapał, bo wstrzymano
wydawanie następnych tomów.
Skąd się wzięły germanizmy w gwarze śląskiej?
Ile w tym efektu agresywnej polityki germanizacyjnej Prus, a ile
dobrowolnych zapożyczeń?
WM
Następne wpisy z tego wątku
- 10.08.20 01:10 Jarosław Sokołowski
- 10.08.20 04:58 Marcin Debowski
- 10.08.20 14:48 J.F.
- 10.08.20 15:03 J.F.
- 10.08.20 15:35 WM
- 10.08.20 15:43 J.F.
- 10.08.20 15:53 Jarosław Sokołowski
- 10.08.20 22:18 WM
- 10.08.20 22:31 Jarosław Sokołowski
- 11.08.20 02:35 Marcin Debowski
- 11.08.20 15:57 J.F.
- 11.08.20 16:30 J.F.
- 11.08.20 16:39 WM
- 12.08.20 02:13 Marcin Debowski
Najnowsze wątki z tej grupy
- Ekspres do kawy i glony
- popcorn polymer
- Manualny wtrysk paliwa...
- Szafka
- Domowy koncentrator tlenu
- Od słoika po rakiety
- Rewolucja
- Synchronizacja zegarów miejskich w XIX wieku
- Zbieraczka do wkrętów lub gwoździ
- Malowanie roweru dzisiaj
- Telefoniczna kopiarka kluczy
- Awaria rury
- Prawo do naprawy
- Re: Download Solution Manual Fundamentals of Renewable Energy Processes (3rd Ed., Aldo da Rosa)
- Punkt podparcia
Najnowsze wątki
- 2024-04-27 Katowice => Administrator IT - Wirtualizacja i Konteneryzacja <=
- 2024-04-27 Bażanowice => Inżynier Industrializacji - Elektronik <=
- 2024-04-27 Warszawa => Full Stack web developer (obszar .Net Core, Angular6+) <=
- 2024-04-27 Zadaszenie tarasu, a wymagany spadek
- 2024-04-27 Warszawa => Senior Account Manager <=
- 2024-04-27 Wrocław => Head of Sales (IT services/products field) <=
- 2024-04-27 Gdańsk => Head of International Freight Forwarding Department <=
- 2024-04-27 wymiana ekranu w laptopie
- 2024-04-27 DC blocker i buczące toroidy
- 2024-04-26 Warszawa => Kierownik Działu Spedycji Międzynarodowej <=
- 2024-04-26 Berlin => IT Network Engineer <=
- 2024-04-26 Warszawa => Starszy inżynier oprogramowania (Rust) <=
- 2024-04-26 Warszawa => Senior PHP Developer (Symfony) <=
- 2024-04-26 Białystok => Business Development Manager - obszar bezpieczeństwa IT
- 2024-04-26 Bieruń => Administrator i wdrożeniowiec Lotus Notes/Domino <=