-
Data: 2020-08-09 23:46:51
Temat: Re: Gwara kolejowa, słownik z 1919
Od: Jarosław Sokołowski <j...@l...waw.pl> szukaj wiadomości tego autora
[ pokaż wszystkie nagłówki ]Pan WM napisał:
>>> Kolejarze w Galicji nie mówili w śląskiej gwarze.
>>> Germanizmy były skutkiem narzucenia obowiązku mówienia po niemiecku.
>>
>> To nie tak było. Używano słów jakie istniały -- polskich nie było,
>> były niemieckie. Tak samo jak sto lat później z gwarą informatyczną
>> i językiem angielskim.
>
> Wyraźnie autor pisze w przedmowie jaki ma cel.
> Wkleję to tutaj w oryginalnym ówczesnym brzmieniu.
>
> "Pomimo wprowadzenia w Galicji języka polskiego w r. 1867
> jako urzędowego, byly rząd austrjacki zatrzymal język niemiecki
> w kilku urzędach jak: na kolei, poczcie. urzędach górniczych
> i t. d. Temu zarządzeniu podlegaly nie tylko urzędy ale i slużba,
> która byla zmuszona takze egzaminy skladac w tym języku.
> Jak w praktyce przekręcano wyrazenia niemieckie, przykładem
> tego jest obecny zbiór wyrażen uzywanych w kolejnictwie,
> gdzie wytworzyla się specjalna "gwara kolejowa", często inzy-
> nierom kolejowym niezrozumiala.
> Jeżeli przez używanie tej gwary zanieczyszczało się
> język polski, czego nie powinno się bylo scierpiec nawet za bylych
> czasach austrjackich, to obecnie, wobec powstania Panstwa
> Polskiego koniecznem jest wyrugowanie tej gwary a zastqpie-
> nie jej slownictwem technicznem polskiem. "
Czytałem tę przedmowę. I to, jak w szkołach mówią, "ze zrozumieniem".
To *nie* jest słownik niemiecko-polski, który z pewnościa byłby
potrzebny, gdyby kadra kolejarzy posługiwała się wcześniej językiem
miemieckim. Gdyby nawet z samego Wiednia przyszedł befehl, że trzeba
po niemiecku, gdyby sam cesarz w swojej dobrotliwości poprosił o to
każdego galicyjskiego kolejarza z osobna -- to nic z tego. To nie
Kongresówka, gdzie za pisani einaczej niż bukwami mogli posłać na
Sybir. Kolejarz mógł powiedzieć, że idzie rychtować dopeldratcug
do abcwajgszteli -- ale to wcale nie było po niemiecku. Takim samym
językiem mówił łódzki hydraulik u Tuwima.
Dodam jeszcze, że w pełni rozumiem patriotyczne uniesienie inż.
Stadtmüllera. W 1919 roku, po uzyskaniu niepodległości, mogło się
wydawać, że szybko wprowadzimy czyściutką polszczyznę do języka
kolejarzy (i młynarzy miejskich). Wystarczy słownik wydać.
--
Jarek
Następne wpisy z tego wątku
- 09.08.20 23:55 Jarosław Sokołowski
- 10.08.20 00:18 WM
- 10.08.20 01:10 Jarosław Sokołowski
- 10.08.20 04:58 Marcin Debowski
- 10.08.20 14:48 J.F.
- 10.08.20 15:03 J.F.
- 10.08.20 15:35 WM
- 10.08.20 15:43 J.F.
- 10.08.20 15:53 Jarosław Sokołowski
- 10.08.20 22:18 WM
- 10.08.20 22:31 Jarosław Sokołowski
- 11.08.20 02:35 Marcin Debowski
- 11.08.20 15:57 J.F.
- 11.08.20 16:30 J.F.
- 11.08.20 16:39 WM
Najnowsze wątki z tej grupy
- Ryby i kawitacja
- Ekspres do kawy i glony
- popcorn polymer
- Manualny wtrysk paliwa...
- Szafka
- Domowy koncentrator tlenu
- Od słoika po rakiety
- Rewolucja
- Synchronizacja zegarów miejskich w XIX wieku
- Zbieraczka do wkrętów lub gwoździ
- Malowanie roweru dzisiaj
- Telefoniczna kopiarka kluczy
- Awaria rury
- Prawo do naprawy
- Re: Download Solution Manual Fundamentals of Renewable Energy Processes (3rd Ed., Aldo da Rosa)
Najnowsze wątki
- 2024-04-29 Warszawa => Staż w dziale Sprzedaży B2B (2 miejsca) <=
- 2024-04-29 Gdańsk => Kierownik Działu Spedycji Międzynarodowej <=
- 2024-04-29 Ulm => IT Network Engineer <=
- 2024-04-29 Gdańsk => UX/UI Designer <=
- 2024-04-29 Gdańsk => AI Specialist <=
- 2024-04-29 frankowicze odcinek NNN
- 2024-04-29 Warszawa => Specjalista ds. Cyberbezpieczeństwa <=
- 2024-04-29 Kraków => MS Dynamics 365BC/NAV Developer <=
- 2024-04-29 Zielona Góra => Inżynier R&D Energoelektronik <=
- 2024-04-29 Warszawa => Google Ads Freelancer <=
- 2024-04-28 wymiana przewodu od licznika do mieszkania
- 2024-04-28 Lustra w maszynie ASML
- 2024-04-28 Elektryk przytarł podłogę
- 2024-04-27 Nowy, "szybki "komputer AsRock nie posiada modułu TPM
- 2024-04-27 Nowy, "szybki "komputer AsRock nie posiada modułu TPM